Civilization to gra strategiczna, której zasięg jest najszerszy wśród gier tego typu w jej czasach. Gracz wciela się w lidera jednej z narodów, który rozpoczyna grę w epoce kamienia, a kończy w XXI wieku, chyba że jego cywilizacja zostanie wcześniej zniszczona. Ostatecznym celem jest stać się dominującą cywilizacją na świecie poprzez unicestwienie innych lub zdobycie kosmicznego statku do Alfa Centauri.

Jako lider narodu gracz ma wiele na głowie. Musi budować miasta i zarządzać nimi, budując różne budynki. Większość mieszkańców miast pracuje na sąsiednich ziemiach, aby zdobyć żywność (bez niej miasto nie przetrwa lub nie będzie rosło), produkcję (używaną do budowy jednostek wojskowych i budynków) i handel (który można wymienić na pieniądze, naukę lub luksusy, które sprawiają, że ludzie są szczęśliwsi. Gracz decyduje, ile chce zainwestować w każdy z tych obszarów). Gracz musi również zadbać, aby jego ludzie byli w dobrym nastroju; jeśli stają się zbyt nieszczęśliwi, miasto upada w chaos i nie produkuje niczego, dopóki sytuacja nie zostanie naprawiona.

Jeśli gracz jest ambitny, może budować Cuda Świata - epickie konstrukcje, takie jak piramidy lub tamę Hoovera. Każdy Cud jest unikalną rzeczą, a tylko jeden z nich może istnieć na świecie. Dają wiele korzyści, jeśli zostaną ukończone, ale potrzebują dużo czasu do ich zbudowania.

Na świecie są inne narody i barbarzyńcy, więc gracz musi zainwestować w wojsko, aby się bronić i atakować. Oczywiście można podpisać traktaty pokojowe z innymi narodami i nawet wymieniać z nimi wiedzę naukową, ale w końcu prawdopodobnie trzeba będzie walczyć. Gracz kontroluje każdą jednostkę wojskową na mapie świata, atakując jednostki i miasta przeciwników.

Nie wszystkie jednostki służą do walki. Osadnicy służą do budowania miast, tworzenia dróg (dla ułatwienia podróży) i ulepszania ziemi wokół miast, zwiększając produkcję. Dyplomaci mogą być wysyłani do obcych miast, aby negocjować z innymi narodami lub tworzyć ambasady, ale mogą też przekupić wrogie jednostki, aby dołączyły do ciebie i prowadziły szpiegostwo i sabotaż w miastach wroga. Karawany można wysyłać do odległych miast, aby zwiększyć handel w ich rodzinnym mieście, a także mogą pomóc w budowaniu Cudów Świata.

Postęp naukowy jest ważną częścią gry. Im więcej nauki mają twoje miasta, tym szybciej badasz nowe technologie. Początkowo dowiesz się o cudach alfabetu lub obróbki brązu, ale pod koniec gry będziesz badać i tworzyć komputery i robotykę. Większość technologii daje ci nowe jednostki, budynki i inne rzeczy, chociaż niektóre mają bardziej interesujące efekty - na przykład po wynalezieniu samochodu dowiesz się, że twoi obywatele zaczęli wytwarzać zanieczyszczenia. Zanieczyszczenie to zła rzecz; jeśli jest go za dużo, może wystąpić globalne ocieplenie.

To, jak prosperują twoje miasta, zależy częściowo od rodzaju rządu, jaki ma twój naród. Początkowo żyjesz w Despotyzmie, ale może to zahamować rozwój Twojej cywilizacji, więc warto przestawić się na coś innego - Monarchię, Republikę, Demokrację lub Komunizm....

Recenzenci chwalą Civilization za jej ogromny zakres i złożoność, możliwość wyboru różnych strategii oraz zaangażowanie gracza we wszystkie aspekty zarządzania cywilizacją. Podkreślają też, że gra jest wciąż bardzo grywalna, mimo że została wydana w 1991 roku. Jednym z najważniejszych elementów gry jest system postępu naukowego, który umożliwia odkrywanie nowych technologii i rozwój cywilizacji od czasów prehistorycznych do XXI wieku. Recenzenci podkreślają, że system ten jest bardzo dobrze zaprojektowany i motywuje gracza do dalszego rozwoju. Gra jest też pochwalana za swoją elastyczność, umożliwiającą graczom wybór różnych celów i strategii. Gracz może na przykład skupić się na rozwoju naukowym i osiągnięciu kosmicznego lotu, lub na stworzeniu potężnej armii i podboju całego świata. Podsumowując, Sid Meier's Civilization jest uważana za jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych gier w historii branży gier wideo. Jej rozbudowany system gry oraz możliwość wyboru różnych strategii i celów sprawiają, że jest to gra bardzo grywalna i wciąż ciesząca się dużą popularnością wśród graczy na całym świecie.